- φίλιστος
- Πολιτικός και ιστορικός από τις Συρακούσες, λίγο μεγαλύτερος στην ηλικία από τον συγγενή του Διονύσιο τον Πρεσβύτερο, τον οποίο βοήθησε να καταλάβει την αρχή. Διετέλεσε πρώτος υπουργός και στρατιωτικός διοικητής του, αλλά μετά έπεσε στη δυσμένειά του (το 386 π.Χ.) και εξορίστηκε, μαζί με τον Λεπτίνη, αδελφό του Διονυσίου, του οποίου την κόρη είχε νυμφευτεί παρά τη θέληση του τυράννου. Μετά τον θάνατο του Διονυσίου του Πρεσβύτερου, ξαναγύρισε στην αυλή του Διονυσίου του Νεότερου, και έπαιξε σημαντικό ρόλο ως αρχηγός του κόμματος που υποστήριζε τον τύραννο έναντι του αντιπάλου του Δίωνα. Το 357 π.Χ., έγινε αρχηγός του στόλου του τυράννου, και όταν ο Δίων κυρίευσε την πόλη, σκοτώθηκε μαζί με τους οπαδούς του Διονυσίου που αντιστάθηκαν, ή θανατώθηκε από τον Δίωνα μετά τη σύλληψή του (366 π.Χ.). Στην εξορία του ο Φ. είχε αρχίσει τη συγγραφή μιας ιστορίας της Σικελίας με τον τίτλο Σικελικά, που τη συνέχισε μετά την επιστροφή του. Εξαιτίας του θανάτου του, το έργο έμεινε ημιτελές, το συνέχισε όμως ο Άθανις ή Αθάνας των Συρακουσών. Ελάχιστα αποσπάσματα έχουν μείνει, αλλά το έργο επαινούν ο Κικέρων και άλλοι διάσημοι άνδρες της αρχαιότητας.
* * *-ον, Αυπερθ. τ. τής λ. φίλος.[ΕΤΥΜΟΛ. < φίλος + κατάλ -ιστος τού υπερθ. βαθμού. Για τον σχηματισμό βλ. και λ. φίλος].
Dictionary of Greek. 2013.